काउली जातमा देखिएको ‘गाँठे रोग’ सागमा पनि

आरसी टाइम्स व्युरो
पोखरा,
पोखराको हेम्जा क्षेत्रमा हिउँदे तरकारीका रुपमा खेति गरिने काउली जातका तरकारी बालीको जरामा गाँठो परेको देखिने गाँठे रोग साग बालमिा पनि देखिन थालेको छ  ।
माटो रहेको अम्लीय पना र रसायनिक तत्वको प्रतिकृया तथा अन्य रोग संक्रमणका कारण देखिएको गाँठे रोग निकै लामो समयदेखि विद्यमान रहेको र नियन्त्रण गर्न कठिन भइरहेको पोखरा महानगर कृषि महाशाखा प्रमुख मनहर कडीयाले जनाएका छन्  ।
विगतमा काउली वालीमा मात्र देखिएको गाँठे रोग हालै सागमा पनि देखिएको कडरीयाले जनाएका छन्  । हालै स्थलगत अवलोकनाका क्रममा साग जातका ५ प्रकारका विभिन्न सागहरु मध्ये मार्फा चौडापातमा भने गाँठे रोग देखिएको छैन भने अन्य चार जातमा रोग लागेको पाइएको कडरीयाले जनाएका छन्  । तरकारीको जरामा गाँठा पर्ने यो रोग काउली जातको तरकारीको लागि निक्कै हानिकारक मानिन्छ  । यो रोग काउली, बन्दा, ब्रोकाउली, मला, ग्याँठकोबी, तोरी, चम्सुर र रायो बालिमा लाग्ने गरेको छ  । एक पटक यो रोग लागेपछि नियन्त्रण गर्न प्राय असम्भवजस्तै हुन्छ  । यो रोगको जीवाणु माटोमा २० औं बर्षसम्ममा जीवित रहने हुनाले नियन्त्रण गर्न कठिन हुने प्राविधिकहरु बताउँछन् ।
माटोमा अम्लीयपन बढ्यो भने गाँठे रोग फैलिन्छ त्यसैले बाली लगाउनु अघि नै एक पटक माटोको जाँच गराई रोग देखिए कृषि चुना छर्नू पर्ने पविधिकहरुले सुझाएका छन्  । बिरुवा बढ्दै गएपछि माटोमुनिको काण्ड र जरामा मुलाजस्तो गाँठो पलाउने र पछि कालो भएर मर्ने समस्यालाई विज्ञहरूले क्लबरुट भन्ने गरेका छन्  । यो रोग लागेपछि बोटबिरुवा होचो हुने, कमजोर हुने, पातहरु केही सुकेको, बीच बीचमा नुहेको, बोट र पातहरु पहेंलो जस्तो देखिने र उत्पादकत्वमा कमी आउने गर्दछ  ।